4 Aralık Madenciler Günü: Zorlukların ve Kaybın Gölgesinde Madencilerimize Stratejik Bir Yaklaşım

Madencilik sektörü, ülke ekonomisine sağladığı katkılarla stratejik bir öneme sahip. Özellikle kömür madenciliği, enerji üretiminden çelik sanayisine kadar birçok alanda kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, bu sektörün ağır çalışma koşulları, meslek hastalıkları, iş kazaları ve sosyal kayıplarla ilişkilendirilen karanlık bir yüzü de bulunmaktadır.

Zonguldak, Bartın ve Karabük gibi iller, madenciliğin kalbi olarak tanımlanır. Ne yazık ki, bu şehirler aynı zamanda iş kazaları ve meslek hastalıkları istatistiklerinde de başı çekmektedir. Türkiye genelinde son 10 yılda 4,129,544 iş kazası yaşanırken, madencilik sektörü bu kazaların %4’ünü oluşturan 176,895 iş kazasına sahne olmuştur. Ölümlü iş kazalarında ise madencilik sektörü, %6,4 oranıyla 950 can kaybına neden olmuştur. Bu veriler, sektörün risk derecesini ve çalışma koşullarının zorluklarını açıkça ortaya koymaktadır.

Meslek Hastalıkları ve Sürekli İş Göremezlik

Madencilik, meslek hastalığı istatistiklerinde de ilk sıralarda yer alıyor. Türkiye genelinde 8437 meslek hastalığı vakasının 517’si Zonguldak’ta, 29’u Bartın’da, 6’sı Karabük’te kaydedilmiştir. Bu iller, %6,13 ile dikkat çeken oranlara sahiptir. Meslek hastalıklarının en çok görüldüğü yaş grupları 37-47 olup, bu da maden işçilerinin çalışma ömürlerini ciddi şekilde kısaltmaktadır.

Sürekli iş göremezlik oranları da endişe vericidir. Madencilik sektörü, %5,4 oranıyla 3,640 işçinin malulen emekli olmasına neden olmuştur. Bu işçilerin çoğu düşük maaşlarla yaşamlarını sürdürmeye çalışırken, sağlık problemleri ve ekonomik zorluklarla boğuşmaktadır. Zonguldak’ta sürekli iş göremezlik maaşı alanların sayısı 6,496’dır ve bu durum, şehrin genel ekonomik durgunluğunu yansıtmaktadır.

Ekonomik ve Sosyal Kaygılar

Madencilik sektörü, sadece çalışanları değil, ailelerini ve çevrelerini de etkileyen sosyal ve ekonomik sorunlarla doludur. Zonguldak, bir zamanlar ekonominin başkenti olarak anılırken, bugün Türkiye ortalamasının çok altında bir ekonomik performans sergilemektedir. Şehirde her dört kişiden birinin emekli olması, genç nüfusun iş bulma umuduyla başka şehirlere göç ettiğini göstermektedir. Bu durum, ekonomik gerilemeyi daha da derinleştirmektedir.

Bartın ve Zonguldak gibi şehirlerde özel sektör maden işletmelerine devredildikten sonra işçilerin maddi kayıplar yaşadığı görülmüştür. Düşen ücretler ve iş güvenliği standartlarındaki eksiklikler, madencilerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum, ailevi sorunlara, intiharlara ve erken yaşta ölümlere yol açmaktadır.

Sağlık ve Güvenlik Açısından Alınması Gereken Tedbirler

Madencilik sektöründe iş güvenliği ve işçi sağlığı önlemlerinin artırılması hayati önem taşımaktadır. Türkiye’de son 10 yılda ölümle sonuçlana 14,703 kaza yaşanmış, Yer altındaki kazanın 561 ölümlü kaza meydana gelirken oran 3,8%olması bu alandaki ciddi eksikliklere işaret etmektedir. Ayrıca, meslek hastalıklarının yaygınlığı, sağlık taramalarının düzenli ve kapsamlı bir şekilde yapılması gerektiğini göstermektedir.

Bu karanlık tablo, madencilik sektörünün insan yaşamı ve sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne seriyor. 4 Aralık Madenciler Günü, sadece bu sektörde çalışanları onurlandırmak için değil, aynı zamanda bu sorunların çözümü için farkındalık yaratmak adına önemli bir fırsattır.

Madencilerin sağlıklı, güvenli ve insan onuruna yakışır koşullarda çalışması için alınacak önlemler, sadece sektörü değil, bu sektöre bağlı şehirlerin ve toplumların geleceğini de aydınlatacaktır. Bu özel günde, kaybettiğimiz madencileri saygıyla anıyor ve çalışanların hak ettiği güvenli koşulların sağlanması için çaba göstermemiz gerektiğini hatırlıyoruz.

Kaynak: Yazıdaki veriler SGK 2014-2023 iş kaza verileri incelenerek hazırlanmıştır.

Önemli Not: Türkiye’de ki iş kazalarını analiz ettiğimiz taslak çalışması devam eden 2025 yılında yayınlanacak olan “İş Kazalarını Anlamak…” adlı kitabımızda başta madencilik olmak üzere tüm sektörlerdeki kaza verilerini istatistiksel olarak yorumlanmaktadır.

Haber :